Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập sâu rộng, doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu không còn là khái niệm xa lạ. Tuy nhiên, thực tế cho thấy: rất nhiều doanh nghiệp có nhà xưởng – có sản phẩm – có lao động nhưng vẫn không thể xuất khẩu bền vững, hoặc chỉ dừng lại ở những đơn hàng nhỏ lẻ, phụ thuộc trung gian, lợi nhuận mỏng.

Vấn đề không nằm ở năng lực sản xuất, mà nằm ở tư duy xuất khẩu, cấu trúc vận hành và mức độ hiểu thị trường quốc tế. Bài viết này sẽ phân tích sâu những kiến thức quan trọng thậm chí là “vùng mù” mà nhiều doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu hiện nay chưa thực sự nắm vững. Vậy các bạn hãy cùng Han Exim tìm hiểu thông tin chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!

1. Doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu là gì? Hiểu đúng ngay từ đầu

Doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu là doanh nghiệp trực tiếp sản xuất hàng hóa trong nước và bán sản phẩm đó ra thị trường nước ngoài thông qua hoạt động xuất khẩu.

Tuy nhiên, cần phân biệt rõ 3 mô hình thường bị nhầm lẫn: Sản xuất để xuất khẩu trực tiếp (Direct Export Manufacturer), sản xuất gia công cho đối tác nước ngoài (OEM/CM), sản xuất – xuất khẩu thông qua trung gian thương mại

Điểm mấu chốt: Không phải doanh nghiệp nào xuất được hàng ra nước ngoài cũng đang làm “xuất khẩu đúng nghĩa”.

Doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu bền vững là doanh nghiệp: Chủ động khách hàng, hiểu thị trường, kiểm soát giá bán, nắm chuỗi giá trị, không chỉ là “xưởng gia công”

2. Sai lầm lớn nhất: Nghĩ rằng “sản xuất tốt là đủ”

Rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam có tư duy: “Tôi làm hàng tốt, giá rẻ, khách tự tìm đến”. Thực tế quốc tế không vận hành như vậy.

Thị trường quốc tế mua giải pháp, không mua sản phẩm. Khách hàng nước ngoài không chỉ hỏi: Giá bao nhiêu? MOQ thế nào?

Họ quan tâm: Sản phẩm này giải quyết vấn đề gì?, có ổn định không?, doanh nghiệp này có đáng tin cậy 3–5 năm tới không?

Vì vậy, doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu cần: Bán năng lực, bán quy trình, bán cam kết dài hạn​. Không chỉ bán một container hàng.

3. Những kiến thức “ít ai nói” nhưng cực kỳ quan trọng với doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu

3.1. Hồ sơ năng lực (Company Profile) quan trọng hơn bạn nghĩ

Rất nhiều doanh nghiệp: Làm profile cho có, dịch Google Translate, nội dung lan man, không đúng trọng tâm. Trong xuất khẩu, Company Profile chính là “bộ lọc đầu tiên”. Một hồ sơ năng lực chuẩn xuất khẩu cần:

- Nêu rõ năng lực sản xuất thực tế (capacity/tháng/năm)

- Dây chuyền – máy móc – tiêu chuẩn

- Thị trường đã từng xuất

- Chứng nhận (ISO, BSCI, FSC, HACCP…)

Doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu không chuyên nghiệp thường bị loại ngay từ vòng đọc hồ sơ.

3.2. Không hiểu Incoterms = rủi ro mất tiền

Nhiều doanh nghiệp chấp nhận điều kiện: FOB, CIF, DDP… nhưng không hiểu rõ nghĩa vụ – chi phí – rủi ro của từng điều kiện.

Ví dụ: FOB nhưng lại gánh chi phí nội địa quá mức, CIF nhưng không kiểm soát được bảo hiểm, DDP nhưng không hiểu luật thuế nước nhập khẩu

Incoterms không chỉ là điều kiện giao hàng, mà là: Công cụ đàm phán giá, công cụ quản trị rủi ro

3.3. Giá xuất khẩu không phải “giá nội địa + lợi nhuận”

Đây là sai lầm phổ biến. Giá xuất khẩu cần tính: Chi phí sản xuất, chi phí logistics, chi phí tài chính, rủi ro tỷ giá, rủi ro thanh toán, chi phí tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế. Doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu thường lãi giả – lỗ thật vì định giá sai.

4. Tiêu chuẩn quốc tế – “giấy thông hành” bắt buộc

Sản phẩm tốt nhưng không đạt tiêu chuẩn = không thể xuất khẩu.

Tiêu chuẩn không chỉ để “đối phó”

Nhiều doanh nghiệp chỉ làm chứng nhận khi: Khách yêu cầu, bị ép giá

Trong khi đó, doanh nghiệp xuất khẩu chuyên nghiệp: Chủ động xây dựng tiêu chuẩn, xem tiêu chuẩn là lợi thế cạnh tranh

Một số tiêu chuẩn phổ biến

- ISO 9001, ISO 14001

- BSCI, Sedex

- FSC (đồ gỗ, thủ công)

- HACCP, FDA (thực phẩm)

- CE (EU)

Tiêu chuẩn giúp doanh nghiệp: Vào được thị trường khó, bán giá cao hơn, ký hợp đồng 

Xem thêm: Hợp đồng ngoại thương: Tránh rủi ro từ những điều khoản quan trọng

5. Doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu cần tư duy “chuỗi cung ứng”, không phải “đơn hàng”

Xuất khẩu không phải: “Có đơn – làm hàng – giao xong” Mà là: Lập kế hoạch nguyên liệu, Quản lý tồn kho, Đảm bảo lead time, Dự phòng rủi ro logistics

Bài học từ các doanh nghiệp lớn, họ không chạy theo đơn hàng ngắn hạn mà: Xây dựng chuỗi cung ứng ổn định, ưu tiên khách hàng chiến lược, chấp nhận bỏ đơn giá thấp. Doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu đi xa là doanh nghiệp biết nói “không” đúng lúc.

6. Marketing xuất khẩu – điểm yếu chí mạng của doanh nghiệp Việt

6.1. Không làm marketing = phụ thuộc trung gian

Nhiều doanh nghiệp: Không có website chuẩn quốc tế, không tối ưu Google, không có LinkedIn, không xuất hiện trên nền tảng B2B uy tín

Kết quả:

- Phải bán qua thương nhân

- Biên lợi nhuận thấp

- Không làm chủ khách hàng

6.2. Marketing xuất khẩu không phải chạy quảng cáo ồ ạt

Marketing xuất khẩu hiệu quả là: Website chuẩn SEO tiếng Anh, nội dung thể hiện năng lực sản xuất, Case study thực tế, thông điệp rõ ràng cho từng thị trường. Doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu muốn bán giá tốt phải biết kể câu chuyện đúng.

7. Nhân sự xuất nhập khẩu – “nút thắt” ít được đầu tư

Rất nhiều doanh nghiệp giao xuất khẩu cho: Nhân viên kiêm nhiệm, nhân sự mới ra trường, không được đào tạo bài bản

Trong khi: Một sai sót chứng từ có thể mất cả container, một điều khoản hợp đồng sai có thể mất tiền tỷ

Doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu cần: Đào tạo nhân sự xuất nhập khẩu chuyên sâu, hiểu luật – hiểu thương mại – hiểu văn hóa quốc tế

8. Thanh toán quốc tế: Đừng để “bán được hàng nhưng không thu được tiền”

Các hình thức phổ biến: T/T, L/, D/A, D/P

Sai lầm thường gặp: Tin khách quá mức, không kiểm tra uy tín, không hiểu điều khoản L/C

Với doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu: Thu được tiền quan trọng hơn bán được hàng.

9. Xuất khẩu bền vững: Xu hướng không thể đảo ngược

Thế giới đang yêu cầu: Sản xuất xanh, truy xuất nguồn gốc, trách nhiệm xã hội

Doanh nghiệp không chuẩn bị từ sớm sẽ: Bị loại khỏi chuỗi cung ứng, mất thị trường EU, Mỹ. Xuất khẩu bền vững không phải chi phí, mà là đầu tư dài hạn. Xuất khẩu không còn là “đem hàng đi bán”, mà là: Quản trị rủi ro, xây dựng thương hiệu, phát triển năng lực nội tại

Doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu thành công là doanh nghiệp hiểu thị trường, chuẩn hóa quy trình, đầu tư con người, làm chủ chuỗi giá trị. Nếu bạn đang hoặc sẽ bước vào con đường xuất khẩu, hãy nhớ: Đi chậm nhưng chắc còn hơn đi nhanh rồi dừng lại. Đừng quên theo dõi Fanpage của Han Exim để không bỏ lỡ những kiến thức hay và các kỹ năng mềm về xuất nhập khẩu nhé!

 

—————————————————————————
CLB Yêu Xuất Nhập Khẩu Hà Nội (HAN EXIM CLUB)
Đào tạo nghiệp vụ Xuất nhập khẩu & Logistics
Mobile: 0906246584 0986538963
Add: số 18 ngõ 67 Chùa Láng, quận Đống Đa, Hà Nội

Website: https://hanexim.edu.vn
Fanpage: https://www.facebook.com/giasuxuatnhapkhau
Facebook: https://www.facebook.com/lophocxuatnhapkhau